Тафовут дар мубодилаи манноза ва глюкоза ч? гуна аст?
Манноза ва глюкоза гарчанде ки формулаи молекулавии якхела (C ? H ?? O ?) доранд, ?арду альдоза мебошанд ва изомер?ои С-2 мебошанд (яъне самти гур??и гидроксил дар атоми дуюми карбон гуногун аст), аммо ро??ои мубодилаи модда?о ва вазифа?ои физиологии он?о аз ?амдигар хеле фар? мекунанд. Дар зер му?оисаи муфассали фар?ият?ои метаболикии он?о аз ну?таи назари гуногун оварда шудааст:
?
- Азхудкунии р?да
Глюкоза:
Азхудкунии самаранок: Он асосан тавассути SGLT1 (комтранспортери глюкозаи натрий 1) дар ?у?айра?ои эпителиалии р?да?ои хурд фаъолона инти?ол дода мешавад. Сат?и азхудкун? хеле баланд аст (> 95%), ки метавонад зуд ба ?араёни хун ворид шавад ва ?анди хунро баланд кунад.
Вобаста ба градиенти ион?ои натрий. .
Манноза:
Азхудкунии бесамар: асосан тавассути диффузияи осоншуда (э?тимол бо ?алби инти?олди?анда?ои оилаи GLUT ба монанди GLUT5 ё канал?ои шабе?). Сат?и ?аббида хеле паст (та?рибан 10-20%) буда, ?исми зиёди маннозаи ?аббида ба р?даи р?даи р?да ворид шуда, бо бактерия?ои р?да фермент карда мешавад ё бо на?осат хори? мешавад.
- Ба гардиши хун ворид шавед
Глюкоза:
Пас аз ?аббида он муста?иман ба гардиши раг?ои портал ворид шуда, боиси афзоиши босуръати сат?и ?анди хун мегардад.
Манноза:
Ми?дори ?аббида паст аст ва консентратсияи манноза дар хун ни?оят паст аст (консентратсияи му?аррарии плазмаи р?задор? та?рибан 50 мкмол/л, хеле пасттар аз 4-6 ммоль/л глюкоза). Истифодаи да?они манноза ба та?ирёбии назарраси сат?и ?анди хун оварда намерасонад.
- ?адам?ои ибтидоии азхудкунии бофта?о ва мубодилаи модда?о
Глюкоза:
Вобаста ба инсулин: Гирифтани глюкозаи мушак?о ва бофта?ои чарбу аз сигнали инсулин вобаста аст (тавассути инти?олди?андаи GLUT4).
Гексокиназа / Глюкокиназа: Пас аз ворид шудан ба ?у?айра?о, он аз ?ониби гексокиназа (HK) (бофтаи системав?) ё глюкокиназа (GK) (?игар) ба глюкоза-6-фосфат (G6P) фосфоризатсия мешавад. Ин молекулаи асосии мубодилаи шакар аст.
Манноза:
Аз инсулин вобаста нест: Гирифтани бофта?о аз инсулин вобаста нест.
Маннокиназа (МК): Он асосан аз ?ониби маннокиназа дар ?игар (бо ми?дори кам дар бофта?ои дигар ба монанди гурда?о) ба манноза-6-фосфат (Man-6-P) фосфоризатсия мешавад. Ин як ?адами асосии ма?дудкунандаи суръат дар мубодилаи манноза мебошад.
Фосфоманноза изомераза (PMI): Man-6-P тавассути изомераза фосфоманноза ба фруктоза-6-фосфат (F6P) табдил меёбад. F6P ма?сули фосилавии ро?и гликолиз аст.
- Ро??ои асосии мубодилаи модда?о
Глюкоза:
Таъмини энергияи гликолиз: G6P метавонад ба ро?и гликолиз барои тавлиди энергия (ATP) ворид шавад.
Синтези гликоген: синтез ва ниго?дории гликоген дар ?игар ва мушак?о.
Ро?и пентозфосфат: NADPH ва рибоза-5-фосфатро тавлид мекунад (барои ко?иш додани биосинтез ва синтези нуклеотид?о истифода мешавад).
Синтези фарбе?: Ва?те ки зиёдат? мав?уд аст, он ба чарб табдил меёбад.
Манноза:
Табдилди?? ба миёнарав?ои гликолитик?: Пас аз табдили PMI ба F6P, он метавонад ба ро?и гликолитик? ворид шавад (?исми ни?о? метавонад ба глюкоза табдил ёбад ё барои таъмини энергия пурра оксид карда шавад).
Прекурсори гликозилизатсия: Вазифаи асосии он ин аст, ки ?амчун гур??и ибтидоии шакар барои синтез кардани зан?ир?ои ?анди бо N ало?аманд хидмат кунад! Man-6-P-ро минбаъд ба маннозаи ММД дар vivo табдил додан мумкин аст ва ?амчун донори муста?ими пасмонда?ои манноза дар гликопротеин?о ва гликолипид?о хизмат мекунад.
Гликозилизатсия: Манноза як ?узъи калидии зан?ири асосии олигосахарид?о дар та?ир додани гликозилизатсияи бо сафедаи N ало?аманд аст (ба монанди Man ? GlcNAc ?). Ин раванд дар ретикулуми эндоплазм? ва дастго?и Гол?? рух меди?ад ва барои ?абати сафеда?о, устувор?, ?ойгиршав? ва функсия?о (ба монанди антитело?о, ретсептор?ои гормон?о ва молекула?ои пайвастшавии ?у?айра?о) му?им аст.
Табдил додан ба глюкоза/гликоген: Самаранок? паст аст ва баъзе ро??ои бозгашти гликолизи F6P G6P-ро тавлид мекунанд, ки баъдан ба глюкоза ё гликоген мубаддал мешавад, аммо са?ми он хурд аст.
- Таъсир ба глюкозаи хун ва инсулин
Глюкоза:
Ба таври назаррас баланд шудани ?анди хун: манбаи асосии ?анди хун аст.
?авасмандкунии шадиди секретсияи инсулин: ?у?айра?ои бета гадуди зери меъда афзоиши ?анди хунро муста?иман ?ис мекунанд ва инсулинро ?удо мекунанд.
Манноза:
?ариб ба ?анди хун таъсир намерасонад: камтар ?аббида мешавад, бидуни тавлиди глюкоза метаболизм мекунад ва ба инсулин такя намекунад.
Секрецияи инсулинро ?авасманд намекунад: набудани сигнал?ои самараноки ?авасмандкунии глюкозаи хун.
- Фар?ият?ои асос? дар функсия?ои физиолог?
Глюкоза:
Функсияи асос?: Манбаи асосии энергияи зуд (хусусан майна, мушак?о ва ?у?айра?ои сурх), ниго? доштани гомеостази ?анди хун.
Манноза:
Функсияи асл?: Як моддаи пешгузаштаи калид? барои биосинтези гликозилизатсия, ки сохтор ва вазифаи гликопротеин?о ва гликолипид?оро дастгир? мекунад (шинохти ?у?айра, инти?оли сигнал, масуният, ?абати сафеда?о ва ?.).
Функсияи дуюмдара?а: Пешгирии сирояти ро??ои пешоб (бо ро?и бастани адгезияи бактерияв?).
- Фар?ият?ои татби?и клиник?
Глюкоза:
Иловаи энергия (инфузия), табобати гипогликемик?, сан?иши та?аммулпазирии глюкоза.
Манноза:
Пешгирии сироят?ои такрории ро??ои пешоб (асосан ба Escherichia coli нигаронида шудааст) ва табобати ихтилоли мушаххаси генетикии гликозилизатсия (масалан, норасоии CDG Ib MPI).